من صابون می‌پزم

اين مواد جذب بدن شده و حتي گاهي وارد خون مي‌شوند و رفته‌رفته مي‌توانند روي بدن تأثيرات منفي بگذارند. بسياري از توليدكنندگان اين محصول شوينده در تبليغات خود اعلام مي‌كنند كه صابون ساخت كارخانه آنها داراي PH خنثي بوده كه براي پوست مفيد است و اكثر مشتريان هم با اين شعارهاي تبليغاتي جذب خريد اين محصولات مي‌شوند غافل از آنكه اين ويژگي، از استفاده مواد طبيعي در ساخت صابون نشأت نگرفته ‌است. صبا علاءالديني، كارآفريني جوان است كه با مطالعه بسيار در اين حوزه و از روي علاقه به محصولات ارگانيك، جذب توليد صابون‌هاي دست‌ساز شده كه به هيچ وجه در آنها از مواد ناسازگار با طبيعت و شيميايي استفاده نمي‌شود. او در ادامه از راه و چاه اين كسب و كار و چالش‌هاي آن مي‌گويد.

• نقطه شروع: آموزش و مطالعه

رشته تحصيلي‌ام صنايع‌دستي با گرايش جواهر‌سازي ا‌‌ست. براي مدتي ايران زندگي نمي‌كردم و تصميم داشتم دوره‌هاي جواهرسازي را بگذرانم ولي به‌دليل اينكه دختر كوچك دارم نتوانستم رشته خودم را ادامه دهم. از طرفي در دوره‌اي از زندگي‌ام به اين فكر افتادم كه از محصولات سالم استفاده كنم. در اين دوره با مطالعه متوجه شدم چقدر محصولاتي كه روزانه استفاده مي‌كنيم حاوي مواد شيميايي هستند، سپس با صابون‌هاي دست‌ساز آشنا شدم و چون طرفدار محصولات ارگانيك بودم ابتدا، نه با نيت يك كسب و كار بلكه به‌خاطر علاقه شخصي‌ام يكسري دوره براي ساخت صابون گذراندم. مدتي براي خودم كار مي‌كردم تا اينكه به ايران برگشتم و احساس كردم كه بازار اين محصولات در اينجا ظرفيت بالايي دارد. البته بايد به علم اين كار مسلط شويد؛ اوايل كه من شروع به‌كار كرده بودم گاهي صابون‌هايم خراب مي‌شدند و بعدها با مطالعه متوجه شدم كه تركيب روغن‌هايي كه استفاده مي‌كنم اهميت زيادي دارد. در واقع، مطالعه به‌روز و كافي در اين حرفه به شما كمك مي‌كند تا موارد مهمي همچون ميزان و نوع روغني را كه در صابون استفاده مي‌كنيد بدانيد. توجه كنيد كه صرف اينكه اين صابون‌ها دست‌ساز هستند به اين معني نيست كه هر روغني را مي‌توان براي ساخت آنها به‌كار بگيريد. ممكن است اگر از يك روغن بيش از حد استفاده شود پوست را خشك كند يا اگر از يك روغن كه پوست را نرم مي‌كند بيش از حد استفاده كنيد صابون حالت سفت و جامد ‌نگيرد يا كف نكند. در اين زمينه منابع فارسي چنداني موجود نيست اما به زبان انگليسي كتاب‌هاي بسيار زيادي وجود دارد. اگر دسترسي به كتاب انگليسي برايتان سخت است مي‌توانيد به‌صورت آنلاين آنها را بخوانيد. حتي مي‌توان بعضي از آنها را به‌صورت ماهانه اجاره كرد.

• فضا و نيروي كار مورد نياز

اگر در خانه، كودك خردسال داشته باشيد به سختي مي‌توانيد فرايند توليد را در منزل انجام دهيد، به‌دليل اينكه ماده قليايي‌اي كه اين روغن‌ها را به صابون تبديل مي‌كند به تنهايي بسيار خطرناك است و حتي مي‌تواند كشنده باشد. بويي كه از اين ماده هنگام كار متصاعد مي‌شود چندان مورد بحث نيست چون مي‌توانيد آن را زير هود اجاق گازتان انجام دهيد يا مثل من در يك فضاي باز و يا در بالكن يا حياط منزلتان. اما مسئله اين است كه اين ماده‌اي كه اساس كار شماست هميشه بايد در دسترستان باشد و نمي‌توانيد آن را براي هر بار صابون تهيه‌كردن بخريد ولي بايد حواستان باشد كه اين ماده و ظروفي كه با آن كار مي‌كنيد در دسترس همه نباشد. من ابتدا در خانه كار مي‌كردم اما به‌خاطر دخترم كارمان را به كارگاهي در شهرستان لواسان منتقل كردم. در واقع فضايي با ابعاد ۲ در ۳ مترمربع براي اين كار كافي‌ است و فضاي بزرگي احتياج نخواهيد داشت. فضاي باز را هم فقط براي بخشي كه مي‌خواهيد ماده قليايي را با آب مخلوط كنيد، پيشنهاد مي‌كنم اما به‌طور كلي دسترسي به فضاي باز الزامي نيست. مي‌توانيد در فضايي كه هوا در جريان باشد اين كار را بكنيد؛ مثلا انباري دربسته ممكن است خطرناك باشد. البته لازم است بدانيد گازهايي كه از اين ماده قليايي متصاعد مي‌شود چندان در فضا باقي نمي‌ماند؛ فقط حدود ۲ تا ۳ دقيقه. براي اينكه ايمني را رعايت كنيد نيز مي‌توانيد از ماسك، دستكش و لباس مناسب كار استفاده كنيد.

• سرمايه مورد نياز

سرمايه اوليه‌اي كه براي اين كار كنار مي‌گذاريد بيش از هر چيزي خرج مواد اوليه‌اي چون روغن و ماده قليايي مي‌شود. خوشبختانه ما در ايران بهترين روغن‌ها را براي ساخت صابون داريم اما در مورد ماده قليايي بايد بگويم كه ابتدا آن‌ را از كشور آمريكا آوردم و پس از اتمام، از ايران خريدم و آنقدر ماده‌هاي مختلف را امتحان كردم تا بالاخره متوجه شدم كدام بهتر است. هم‌اكنون ماده قليايي توليد كشورهاي مختلف در بازار موجود است اما مهم كيفيت آنهاست كه بايد امتحان كنيد تا دست‌تان بيايد كه كدام ماده قليايي بهترين است. به غير از مواداوليه به تجهيزات خاصي هم احتياجي نيست؛ يك دستگاه براي هم‌زدن لازم است و ظروفي براي مخلوط كردن مواد و نيز قالبي كه صابون با آن شكل بگيرد. تمام اين كارها را مي‌توانيد با وسايل آشپزخانه انجام دهيد.

• چالش‌هاي كار

يكي از مواردي كه جزو چالش‌هاي كار ما به‌حساب مي‌آيد اين است كه ما در داخل ايران خيلي به مواداوليه دسترسي نداشتيم. هنوز هم پيدا كردن مواداوليه چندان راحت نيست. براي مثال اوايل صابون‌هاي ما بدون عطر و بو بود به‌دليل اينكه اگر مي‌خواستيم عطر و بو به صابون بدهيم مجبور مي‌شديم از اسانس استفاده كنيم اما ما روغن‌هاي بودار را مدنظر داشتيم كه هم خيلي گران هستند و هم پيدا كردنشان در ايران خيلي سخت است. چالش ديگر ما اين بود كه بتوانيم محصولي توليد كنيم كه مناسب پوست باشد. يكي ديگر از سختي‌هاي كار ما پيدا كردن دستور تهيه صابوني مناسب براي اكثر پوست‌ها بود كه زمان زيادي از من گرفت. بالاخره توليد هركدام از صابون‌ها دستورالعملي دارد؛ دستورهاي تهيه‌اي كه ما از جايي كپي نمي‌كنيم و خودمان بايد به آنها دست پيدا كنيم.

• توصيه

هنگام شروع كسب و كارهاي اينچنيني اصلا مضطرب نباشيد. به‌نظر من اگر نخواهيد يك سرمايه هنگفت براي راه‌اندازي اين كار كنار بگذاريد ترسي براي شروع باقي نمي‌ماند. من نيز پيش از اين كار،كسب‌وكارهاي خانگي زيادي شروع كردم و كنار گذاشتم، برخي را به اين خاطركه خيلي جذبم نكردند و برخي ديگر را به‌دليل ترسي كه وسط كار به سراغم آمد. اما اين بار هنگام شروع با خودم گفتم كه قرار نيست در سال اول حتما موفق شوم. شناخته‌شدن يك كسب و كار و جذب مشتري، امري زمان‌بر است كه بايد برايش صبر كنيد.

كسب و كارهاي خانگي يكي از بهترين تجارت‌ها هستند، چراكه انعطاف‌پذيرند؛ براي مثال مي‌توانيد فقط چند روز در هفته كار كنيد يا يك هفته كمتر و هفته‌هاي بعدي مدت بيشتري را مشغول باشيد، در واقع ميزان كار شما به تعداد و حجم سفارش‌هاي‌تان بستگي دارد اما بايد توجه كنيد كه نبايد اجازه بدهيد اين موضوع شما را تنبل كند زيرا كم‌كم ممكن است به شكست‌تان منتهي شود.

• صابون همراه با راهنماي مصرف

ما سعي مي‌كنيم براي احترام به مشتري براي آنهايي كه مي‌خواهند همه محصولات ما را ببينند بروشور توليدات خود را بفرستيم كه در آن توضيحات كامل صابون‌ها موجود است. علاوه بر اين هميشه تا جايي كه توانسته‌ايم مشتريان را راهنمايي كرده‌ايم، بيشتر آنها مشكلات پوست خود را بيان كرده و از من مي‌خواهند كه صابون مناسبي را پيشنهاد دهم. من هرگز روي يك صابون خاص تأكيد نمي‌كنم بلكه گروهي از صابون‌ها را به آنها معرفي مي‌كنم تا يكي را از بين‌شان انتخاب كنند. در اين مدت در زمينه مشتري‌‌مداري تجربه خوبي كسب كرده‌ام. يك بار يكي از مشتريان در شبكه اجتماعي به‌صورت حرفه‌اي از محصول ما انتقاد كرده‌بود. اين مشتري در مورد اينكه پوستش پس از استفاده از صابون دچار خشكي شده شكايت داشت. صحبت‌هاي ايشان باعث شد ما به‌دنبال هزينه‌هاي ارسال با پست برويم و قيمت‌ها را بررسي كنيم. پس از آن به اين مشتري پيشنهاد كرديم كه اگر مايل باشند مي‌توانيم يك بسته مخصوص پوست خشك برايشان ارسال كنيم تا ببينند به پوستشان مي‌سازد يا خير؟ به‌طور كلي من فكر مي‌كنم كه انتقاد براي كار ما خيلي سازنده است. در واقع با استفاده مشتريان از محصولاتمان و انتقادهاي آنها درباره محصولات مناسب با انواع پوست‌ها متوجه خواهيم شد و اينكه چطور كيفيت و نوع صابون‌ها را بهبود بخشيم.

• هديه همراه: يك صابون كوچك

فكر مي‌كنم اگر كسي كيفيت كارش خوب باشد اين موضوع مي‌تواند يكي از بهترين تبليغات براي كسب وكارش باشد. يكي از كارهايي كه ما براي بازاريابي و جذب مشتري انجام مي‌دهيم اين است كه اگر كسي يك صابون به ما سفارش بدهد حتما در كنارش نمونه‌اي كوچك از صابون ديگري را نيز در اختيار او قرار خواهيم داد تا چند نمونه از كارهايمان را امتحان كند، با اين كار، شايد براي استفاده از محصولات ديگر ما نيز ترغيب شود. در شبكه‌هاي اجتماعي سعي كرده‌ايم علاوه بر تبليغ براي فروش صابون و به اشتراك گذاشتن عكس آنها، اطلاعاتي در مورد محصولاتي كه به راحتي مي‌توان آنها را در خانه براي سالم نگه‌داشتن پوست توليد كرد صحبت كنيم؛ مثل توليد انواع ماسك يا شامپوهاي طبيعي. علاوه بر اين اطلاعاتي را در مورد سلامت پوست و محصولاتي كه به انواع پوست‌ها كمك مي‌كند نيز در اختيار دنبال‌كنندگان صفحه خود مي‌گذاريم تا اگر كسي قصد خريد هم نداشته باشد بتواند از اين مطالب بهره ببرد. همچنين فكر مي‌كنم ويترين شبكه اجتماعي به جذب فروشگاه‌هاي مختلف براي فروش محصولات ما در تهران و شهرهاي ديگر نيز كمك بزرگي كرده‌ است.